Michèle’s Blog – Aflevering 2 – Fania

MICHÈLE’S BLOG

Fania

Schudden en beven voor Fania.

In mijn eerste artikel “Geef mij eens die Salsa” maakte ik een verwijzing naar de “Fania Records”. Graag wil ik hier iets meer over vertellen.

Daarin gaf ik aan dat de Salsa ontstaan is, in New York in de jaren ‘60. Uiteraard zijn er heel wat discussies over het ontstaan. Sommigen zeggen dat salsa al werd gedanst op de eilanden en in Venezuela in de jaren ‘20. Maar één regel is wel overal gelijk. De salsa werd in de jaren ‘60 gecommercialiseerd.

Johnny Pacheco

Grondlegger was de Dominicaan Johnny Pacheco, die de Fania Records oprichtte in 1964.

Elke salsa liefhebber buigt voor deze naam en mijmert wel eens over hoe het toen moet zijn geweest. Want Johnny Pacheco slaagde erin om alle grote salsa-muzikanten te verenigen in de “Fania All Stars”.

Legendarische namen speelden voor hem in overvolle zalen: Ray Barretto, Willie Colon, Ruben Bladés, Hector Lavoe, Ismael Miranda, Cheo Feliciano, Bobby Cruz, Pete “El Conde” Rodriguez, Tito Puente, Célia Cruz en Eddie Palmieri

Son Moderno

In de verzameling aan legendes prijken heel veel Puerto Ricaanse namen. De Cubanen willen dat niet echt geweten hebben. Ze kunnen maar moeilijk toegeven  dat de invloed van Puerto Rico ook zo groot is geweest op de ontwikkeling van het salsa muziekgenre. Cubanen durven dan wel eens de term “Salsa” te ontwijken en vervangen voor de term “Son Moderno” met natuurlijk hun link naar de wieg “Son”.

Geen verwondering dat nu nog de dag van vandaag al eens onenigheid bestaat over wie nu het meest te zeggen heeft over het Salsa dansen.

Ray Barretto

Sinds salsa mijn beroep werd, begon ik eenmaal thuis mijn aandacht te verleggen van salsa naar jazz. Wanneer ik thuis kom, gaat prompt die jazz zender op de radio aan, maar ontsnappen kan ik nooit. Want even later krijg je dan nog maar eens Ray Barretto te horen met zijn  grandioze song: Acid!

https://www.nporadio5.nl/muziek/artiesten/88831fd2-c834-4853-b306-1d1979aefe5a/ray-barretto

En dan wordt je automatisch terug gezogen naar de salsa en je liefde voor … Een gezellig etentje met een goed glas wijn, verandert dan al snel weer in een solo show op maat in de keuken. Met de spots van de dampkap op me gericht stel ik mij dan een duo voor met Yuniel Gual Sondeakokan. Yuniel, de voormalige eerste danser van de Tropicana in Havana, waar ik verschillende keren mee samenwerkte voor zowel Gent als Courchevel danst door mijn gedachte. We gaan crazy in onze schouderbewegingen. De licht voorover gebogen afwisselende schoudermoves, links en rechts doen mij evenveel spetteren als de kip in de oven!

Jazz in Brooklyn

In Brooklyn waren er grof door de bocht gesproken “twee straten”, de straat van de latino’s en de straat van de jazz muzikanten.

Wanneer de jazz muzikanten na een lange avond spelen naar huis trokken kwamen ze voorbij de nog steeds bruisende latino wijk, waar zoals gebruikelijk tot ochtenddauw werd door gefeest. Het is dan ook niet verwonderlijk dat beiden elkaar beïnvloeden en dat vanuit hun samenzijn de heerlijke tonen van de latinjazz ontsproot. Ray Baretto blijft hierin een belangrijke naam doorheen de geschiedenis van de latin jazz.

Champagne en gefrituurde kip

Onmiddellijk wijkt mijn gedachte, en denk ik aan de aanvragen voor de feesten. Met latino’s moet je altijd zeggen: er is een vergunning tot  5 uur. Om 4 uur moet je afsluiten. Ik ken geen één latino volk dat zo laat feest als de dominicaanse gemeenschap. Elk feestje begint prompt om 1.00, ervoor zitten de oma’s en opa’s te sippen van hun bubbelende cava’s en te eten van de weeral, maar deze keer “gefrituurde” kip. Gelukkig denkt mijn beste vriendin Juana, na meer dan 30 jaar vriendschap, nu eerder aan de “gefrituurde kip” dan aan onze wilde escapades van wel eer. De cava verving ze ondertussen dank zij haar champagne drinkende vriendin voor bubbels uit Frankrijk.

Célia Cruz

Fania is trouwens altijd verbonden met de queen of salsa: Célia Cruz. Ze werd een belangrijke schakel in de verspreiding van het repertoire over de hele wereld. Als cubaanse verliet ze haar land om te zingen. Ze mocht nooit meer terug. Met Oscar de Leon maakte ze later legendarische muziek. De venezolaan doet mij telkens denken aan DJ Marco, … o wat mis ik DJ Marco! Maar daarover een andere keer.

In het Hard Rock Café in Panama-City stond ik met kerst in 2017 voor een glazen vitrine. In de vitrine stonden met haar roze zijden schoenen ten toon gespreid met op de kast “Célia Cruz”. Ik weet nog dat ik dacht. Kon ik nu maar je schoenen kussen “koningin van de salsa” en toen beloofde ik plechtig:

“I pledge to you my total loyalty” en dit zolang ik salsalessen geef.

“La vida es un carnaval” gonst dan ook elke dansreeks door de muziekdozen van Etage Tropical.

Fania for ever

Of je nu van cubaanse salsa houdt of van LA salsa met de puerto ricaanse noten, één ding blijft gelijk. Salsa is onlosmakend verbonden aan Fania.

Wie zin heeft om hier wat dieper op de materie in te gaan, Fania heeft een eigen website:

https://fania.com/

https://www.jazzonthetube.com/a-night-at-the-palladium-ballroom/?fbclid=IwAR029h_3aqm24F6R3MEgvCUBghVHTNg8EG-hcRgajgctehKRZCXvtov7pSo

Michèle’s Blog – Aflevering 1 – Geef mij eens die Salsa!

MICHÈLE’S BLOG

Geef mij eens die Salsa!

Ik verbleef in een lodge in Namibië tegen het nationale park van Etosha, waar  op de tafel een saus stond met de naam “Salsa”. De foto poste ik enige jaren terug op instagram op het profiel van Etage Tropical. Salsa betekent “saus”. Het bestaat uit een mengeling van verschillende ingrediënten.

De muziek Salsa

Toch kent iedereen de salsa beter als een muziekstijl zoals Techno, Hip Hop, Reggae, Jazz…. en waarvan nog zo vele anderen er één zijn. Je hebt trage salsa (om iemand eens goed tegen je gillet te trekken) en je hebt snelle salsa (wanneer je vol uit wil gaan met je buddy of beste danspartner). Terwijl ik dat zo schrijf heb ik zo enkele mensen in mijn hoofd waarvan de één al toepasselijker is dan de andere. Hahahaha…. Ik denk dat dansers die dit nu lezen zich daar ook wel iets van bij kunnen voorstellen.

Salsa komt uit New York

Maar voor ons is Salsa een bekende dansstijl dat zijn oorsprong kent in New York. New York?  What??? Salsa komt toch uit Cuba? Ja natuurlijk komt Salsa uit Cuba! Onmiddellijk schiet de vraag door het hoofd: Wat weet ik van Cuba? Mojito’s, witte stranden, blauwe oceaan en mooie Cubanen dansent op het strand. Levensmomenten waar de tijd stil staat en je kan genieten van de warmte van de Carraïben. Ja! Allemaal waar!

Salsa is van oorsprong Cubaans

Mini nuance, Salsa is niet geboren op het eiland Cuba maar is wel Cubaans. Het werd ontwikkeld door de Cubaanse bevolking die rond de jaren ’60 leefden in New York. Veel Cubanen emmigreerden naar de Verenigde Staten en dus, in de nauwe straatjes en tijdens de koude winterdagen in New York, gaven enkele Cubanen de aanzet tot, en de ontwikkeling van Salsa. Zo konden ze even ontsnappen uit hun bestaan en terug keren naar hun zo geliefde tropische eiland, waar de heerlijke warmte van de prachtige muziek en de hete zon opnieuw voelbaar werd voor lichaam en ziel.

Bijlage: voor de kenners onder jullie spreken we voor wat New York betreft over “Fania” Maar daar over een andere keer.

We waren aan het schrijven over Salsa! Grosso modo kan je spreken van 3 Salsa Stijlen!

  1. Cubaanse salsa
    • Deze wordt gekenmerkt door veel heupbewegingen en ingewikkelde armbewegingen. Typisch is dat men gaat dansen in een cirkelfiguur.
  2. Los Angeles Stijl of L.A. salsa
    • Je kan het al raden. In Los Angeles ontwikkelde ze een westerse variant op de Cubaanse Stijl waarbij er op een lijn wordt gedanst en niet langer in een cirkel. Het is een salon gerichte stijl.
  3. New York Stijl of On2 salsa
    • deze is ook ontwikkeld… rarara in New York maar wordt in tegenstelling tot de Cubaanse Salsa en de LA Salsa gedanst op de 2de tel van de 8 tellen waaruit 1 Salsadeel bestaat.

Misschien nog even wat Chinees, maar voorlopig weet je genoeg met het idee van de 3 stijlen.

Waar wordt salsa gedanst?

Alle 3 de stijlen worden in België gedanst. Alsook over alle continenten van de wereld. Wat veel mensen niet weten, is dat salsa de meest gedanste dans is ter wereld. Overal danst men salsa. Van India tot Dubai, van Canada tot Argentinië. Grote clusters vind je uiteraard in Latijns-Amerika maar daarnaast ook in West-Afrika, waarbij Senegal de koploper is. Logisch als je bedenkt dat de Afrikaanse slaven werden gedeporteerd naar het eiland Cuba waar ze in Santiago de Cuba moesten werken op de rietvelden. S’avonds, na het harde werk, maakten ze een kampvuur en leefden ze zich uit op de ritmes van hun geboorteland. Daarom dat salsa altijd een Afrikaans tintje zal behouden en dat Cuba de bakermat van de salsa wordt genoemd omdat de ritmes van de conga’s, de claves, de simbalen, de trompetten, de piano er … het hardst klinkt.

Taxidansers

Met Cuba in het achterhoofd denk ik steeds terug aan Trinidad. Daar heb je een magische dansplek die noemt “Casa Del Artex”. Wie nog niet naar Cuba is geweest en salsa danst, een zekere must do! In Casa del Artex kan je namelijk goede dansers inhuren! Je kan er de hele namiddag naar hartelust dansen. Mooie gebronzeerde jonge mannen en vrouwen die je heerlijke middagen bezorgen met de nodige ambiance en als je het helemaal wil afmaken lokale rum. Zelf denk ik nog vaak terug aan deze top namiddagen uit mijn leven. Ik nam er direct twee! Één om als volger te dansen en één als leider. Het duurde dan ook niet lang of de casa werd voor mij één groot dansfeest. Enige jaren terug ontstond het idee van de “taxidanser”: Een danser of danseres die tegen betaling op feestjes met je danst. Het idee heeft vooral veel bijval in het Kizombamilieu. Dus alles samen niet zo ver gezocht.

Passie

Of je nu van Cubaans, LA of NY salsa houdt en waar je gaat dansen maakt eigenlijk niet uit. De fun, het plezier, de passie, de energie die vrij komt door deze dans is van zo een orde, dat eens je de microbe te pakken hebt, je verslaafd bent voor het leven. Het kruipt in je bloed en je geraakt het niet meer kwijt. Daarom dat ook in België we spreken van een salsa communiteit, waarbij soms mensen jaar na jaar met elkaar dansen op feestjes, workshops en danslessen.

Corona hel

Salsa is een heel belangrijke sociale uitlaatklep, en het was een hel om niet te kunnen dansen tijdens Corona, maar nu, zijn we terug en als je zin hebt om toe te treden tot onze wereld, nodigen wij U bij Etage Tropical van harte uit om met ons te komen dansen zodat we onze passie kunnen delen met jou!

Referenties

https://dansmagazine.nl/dansstijlen/salsa

https://www.riksjatravel.nl/cuba/reisblog/zon-zee-strand/